Griep te pakken?

Griep is een veelvoorkomende aandoening in ons land. Vooral in de winter worden veel mensen erdoor getroffen. Deze besmettelijke infectie van je luchtwegen kan ervoor zorgen dat je zeker een week niet goed kunt functioneren. Griep wordt veroorzaakt door het influenzavirus en zorgt voor flinke koorts, hoofdpijn, spierpijn, keelpijn en hoesten. Bij de meeste mensen gaat griep vanzelf over, maar bij bepaalde risicogroepen kunnen de klachten ernstig zijn en leiden tot complicaties. Zij krijgen vaak een griepprik om dit te voorkomen. Die verkleint de kans op besmetting met het griepvirus, maar voorkomt geen andere aandoeningen die erop lijken, zoals verkoudheid, keelontsteking en ontstoken amandelen. In dit artikel leer je alles wat je altijd al wilde weten over griep en vergelijkbare aandoeningen. Zo kun je beter herkennen wat er met je aan de hand is als je ziek wordt en weet je ook wat je het beste kunt doen om er zo snel mogelijk weer bovenop te komen.

Wat is griep?

Griep is een infectie van je hogere en/of lagere luchtwegen, die wordt veroorzaakt door het zogenaamde influenzavirus. In sommige opzichten lijkt het alsof je verkouden bent, omdat je vaak hoest en niest als je griep hebt. Maar daarnaast ben je koortsig en heb je hoofd- en spierpijn. Deze infectie kan je tot enkele weken een ziek en vermoeid gevoel geven. Voor bepaalde mensen kan de griep ernstige gevolgen hebben, vooral als zij al een zwakke gezondheid hebben. De aandoening kan bijvoorbeeld leiden tot longontsteking en hartproblemen. Jaarlijks sterven er circa 2700 aan de gevolgen van griep. Het influenzavirus is bovendien behoorlijk besmettelijk. Ieder jaar krijgt 5 tot 10 procent van de volwassenen en 20 tot 30 procent van de kinderen griep. In sommige jaren zijn de aantallen hoger dan in andere. Bovendien lopen sommige mensen meer risico dan anderen, bijvoorbeeld doordat ze zich dagelijks in veel openbare ruimtes begeven. Ook mensen met een verzwakte weerstand hebben sneller en griepje te pakken. Bij hen kunnen de gevolgen ernstiger zijn.

Hoe krijg je griep?

Griep is een infectie van je hogere en/of lagere luchtwegen, die wordt veroorzaakt door het zogenaamde influenzavirus. Dit bevindt zich in de keel, neus, bijholten en luchtpijp, longen en longblaasjes van iemand die er al mee besmet is. Het verspreidt zich via kleine druppeltjes speeksel, slijm en snot van iemand met griep. Kom je hiermee in contact, dan is er een kans dat je ook griep krijgt. Het virus kan zich door de lucht verspreiden door gehoest en geproest. In slecht geventileerde ruimtes waar veel mensen samenkomen, zoals het openbaar vervoer, scholen, kinderdagverblijven of bejaardenhuizen, gebeurt dit makkelijk. Je kunt ook griep oplopen bij het aanraken van voorwerpen die eerder gebruikt zijn door iemand die al besmet is, zoals deurknoppen. Als je daarna je mond, neus of ogen aanraakt, kun je ook griep krijgen. Was dus regelmatig je handen grondig als er griep rondgaat. Heb je een zwakke weerstand, dan loop je meer risico om ook besmet te raken.

Griepje te pakken?

Het griepvirus kan je binnen korte tijd behoorlijk ziek maken. Vaak heb je binnen enkele dagen nadat je bent besmet last van (hoge) koorts, hoofdpijn en spierpijn. Deze bekende griep symptomen treden vrij plotseling op. Ook keelpijn en hoest zijn bekende griep symptomen. De klachten zijn echter niet bij iedere besmetting hetzelfde. Ze hangen af van het type influenza dat actief is. Het influenzavirus komt in veel verschillende varianten voor en verandert regelmatig. Het slaat vooral toe in het najaar en vroege voorjaar, zo tussen november en april. Ieder jaar is er weer een nieuwe vorm van griep actief. Daardoor kun je ieder jaar griep krijgen. Hieronder lees je meer over het virus en zijn verschillende varianten.

Griepvirus: verschillende typen

De officiële naam van het griepvirus is Influenza. In het Engels wordt dit vaak afgekort tot ‘flu’. Influenza of griep wordt veroorzaakt door het zogenaamde influenzavirus. Hiervan bestaan verschillende soorten. Men spreekt wel van Influenza typen A, B en C (soms wordt ook gesproken van type D). Van deze verschillende typen bestaan ook weer diverse varianten of ‘lijnen’. Sommige, zoals type A-virussen, komen ook bij dieren voor en zijn overdraagbaar van mens op dier; bijvoorbeeld van vogels en varkens op mensen. Sommige type A-virussen worden ook wel tot de vogelgriep gerekend. Ze worden verspreid door wilde vogels, die vaak via (pluim)vee mensen besmetten. Doordat ons lichaam dit virus niet kent en er soms geen vaccins tegen zijn, kunnen de gevolgen ernstig zijn. Type B-virussen komen voor in twee verschillende lijnen die minder veranderlijk zijn. Ze komen alleen bij mensen voor, net als type C-virussen. Niet ieder type influenzavirus zorgt voor dezelfde symptomen. Meestal heb je minder last van klachten bij besmetting met een type C-virus. Het type B-virus komt regelmatig voor, maar zorgt meestal niet voor ernstige gevolgen, behalve bij mensen met een verzwakte weerstand of andere gezondheidsproblemen. Als er sprake is van een grote griepepidemie, is een Type A virus meestal de oorzaak. Hieronder lees je er meer over.

Griepepidemie

Men spreekt van een griepepidemie als meer dan een gemiddeld aantal mensen besmet is met de griep. Het hele jaar door kun je griep krijgen, maar tijdens een griepepidemie is het aantal besmettingen hoger en de kans op besmetting dus ook. In Nederland is er eigenlijk iedere winter wel sprake van een griepepidemie. Heb je eenmaal een keer griep gehad in een jaar, dan zorgt je immuunsysteem er meestal voor dat je een tijdje niet opnieuw ziek kunt worden van dezelfde variant van het virus. Maar je loopt nog wel risico om met een andere variant besmet te raken. Vooral van een nieuwe variant worden vaak veel mensen tegelijk ziek. Type A-virussen veranderen vaak, waardoor ze voor grootschalige epidemieën zorgen. Als een nieuw type virus zich over de wereld verspreidt, wordt wel gesproken van een grieppandemie. Hiervan was bijvoorbeeld in 2009 sprake, toen een nieuwe variant van het Type A H1N1 griepvirus voor het eerst toesloeg. Deze variant raakte bekend als de Mexicaanse griep.

Heerst er griep

Als je opeens hoofdpijn, spierpijn en koude rillingen hebt, vraag je je misschien af: heerst er griep? In principe kun je dus het hele jaar door griep krijgen, maar in de maanden november tot en met april is die kans in Nederland gemiddeld hoger. Je kunt dan betrouwbare informatie vinden over de actuele stand van zaken rondom actieve griepvirussen op de website van de RIVM. Bijvoorbeeld via het RIVM.

Incubatietijd griep

Stel, je voelt je opeens ziek. Je herinnert je die hoestende persoon naast je in de trein gisteren, of de collega die vorige week zo liep te snotteren. Om in te schatten of je door een van hen aangestoken bent met griep, is het handig om meer te weten over de incubatietijd griep. Dit is de tijd die verstrijkt tussen het moment dat je besmet bent en het moment waarop je voor het eerst zelf klachten krijgt. Bij griep is de incubatietijd 1 tot 5 dagen. Je kunt dus al heel snel merken dat je besmet bent geraakt, maar het kan ook even duren. In de meeste gevallen krijgen mensen die de griep te pakken hebben gekregen binnen 3 tot 4 dagen last van de eerste griep symptomen. Hieronder lees je hoe je die herkent.

Griep symptomen

Vraag jij je af of je misschien de griep te pakken hebt? Kijk dan of je de volgende griep symptomen herkent.

• koorts en koude rillingen
• hoofdpijn
• spierpijn (in je hele lichaam)
• keelpijn
• hoesten
• vermoeidheid
• een loopneus

Vooral als je klachten binnen enkele uren verergeren, is er een aanzienlijke kans dat je griep hebt. Met name een flink verhoogde lichaamstemperatuur is een veelvoorkomend symptoom.

Koorts

Zoals je waarschijnlijk wel weet, is je gemiddelde lichaamstemperatuur 37 graden. Als het influenzavirus toeslaat, gaat deze snel omhoog. Bij een stijging tot 38 graden spreekt men nog van een verhoging. Is je lichaamstemperatuur 38 graden of hoger, dan heb je koorts. Je temperatuur kan oplopen tot wel 42 graden. Dit is een natuurlijke reactie van je lichaam op een bacteriële of virale infectie en komt dus niet alleen bij griep voor. Een hogere lichaamstemperatuur kan meestal geen kwaad, behalve als je gezondheid al erg verzwakt is. In alle gevallen is het belangrijk om rust te nemen en te zorgen dat je voldoende drinkt: zeker 2 tot 1,5 liter water per dag. Meestal moet je flink zweten, dus zo voorkom je dat je uitdroogt. Draag ook luchtige kleding en kies voor luchtig bedlinnen als je in bed ligt. Zo kan je lichaam de overtollige warmte makkelijker kwijt. Actief koelen met een koude doek of spons wordt niet aangeraden.

Koortslip

Een koortslip of koortsuitslag wordt vaak geassocieerd met koorts en griep. De naam doet vermoeden dat deze blaasjes op en rond de mond een gevolg zijn van deze aandoeningen. Hoewel het zeker mogelijk is dat je een koortslip krijgt als je griep hebt, is het influenzavirus niet de directe oorzaak. Koortsuitslag wordt namelijk veroorzaakt door een ander virus: het herpesvirus. Dit kan al vanaf jonge leeftijd in je lichaam aanwezig zijn, zonder dat je er op latere leeftijd nog iets van merkt. Als je weerstand verzwakt is, kan het echter opeens weer de kop opsteken. Doordat ook het influenzavirus een verminderde weerstand nodig heeft om toe te slaan, gaan een koortslip en griep wel eens samen. Koortsuitslag kan ook optreden als je bijvoorbeeld immuunsysteem onderdrukkende medicijnen gebruikt, als je ongesteld wordt, door zonlicht of stress en vermoeidheid. Een koortslip is dus niet altijd een teken dat je griep hebt.

Griep zonder koorts

Griep zonder koorts komt niet vaak voor. Meestal gaat het dan toch om een flinke verkoudheid. Hier kun je ook behoorlijk veel last van hebben, maar meestal heb je dan niet de sterk verhoogde lichaamstemperatuur die bij griep hoort. Verkoudheid wordt veroorzaakt door een ander virus dan griep en heeft ook net even andere symptomen. Verderop in dit artikel lees je er meer over.

Hoe lang duurt de griep

Heb je eenmaal een griepje te pakken, dan vraag je je misschien af: hoe lang duurt de griep ook alweer? In de meeste gevallen gaat griep vanzelf over. Het kan wel een tijdje duren voordat je weer helemaal de oude bent. De ergste klachten gaan meestal binnen 3 tot 5 dagen over. Daarna kun je nog een tijdje blijven kuchen en snotteren. De vermoeidheid kan zelfs tot enkele weken aanhouden. Door jezelf de kans te geven om uit te zieken, kun je ervoor zorgen dat je lichaam beter kan herstellen. In sommige gevallen blijf je koortsig, of blijven je andere klachten nog langer aanhouden. Heb je bijvoorbeeld last van pijn op je borst, kortademigheid en een hevige hoest? Voel je je nog steeds erg moe? Dan is het mogelijk dat je griep zich heeft ontwikkeld tot longontsteking. Neem contact op met je huisarts. Je hebt dan wel medische hulp nodig.

Wat te doen bij griep?

Griep kan je een behoorlijk ziek en vermoeid gevoel geven. Je lichaam is hard bezig om het virus te bestrijden en dat voel je zeker! Misschien heb je een druk leven, met een volle planning en veel verantwoordelijkheden. Jij hebt altijd wel iets te doen. Maar wat te doen bij griep? Rust nemen is het meest verstandig. Zo houdt je lichaam meer energie over voor het herstel. Nu is het niet per se nodig om in bed te gaan liggen, maar tijdens de eerste dagen is dat misschien wel het prettigst. Sommige mensen hebben opeens veel behoefte aan extra slaap. Hier mag je gerust aan toegeven. Ga in ieder geval geen lichamelijke inspanning verrichten. Wacht ook nog enkele dagen met sporten als je je niet meer ziek voelt. Binnenblijven is niet strikt noodzakelijk, dus als je rustig een luchtje wilt scheppen kan dat. Hou je verder zoveel mogelijk aan de volgende adviezen:

• drink voldoende (water of kruidenthee): minstens 1,5 tot 2 liter.
• eet als je trek hebt, maar laat het even als je er geen behoefte aan hebt.
• heb je veel hoofdpijn of spierpijn? Neem dan paracetamol. Dit verlaagt ook tijdelijk je lichaamstemperatuur. Het helpt je echter niet sneller herstellen.

Hoe voorkom je besmetting van anderen?

Verder kun je nog de volgende stappen zetten om te voorkomen dat je anderen met griep besmet:

• Probeer je neus, mond en ogen zo weinig mogelijk aan te raken.
• Was je handen regelmatig en grondig.
• Moet je niezen of hoesten? Hou dan een zakdoek voor je neus en mond, zodat kleine druppeltjes met daarin het virus worden opgevangen en zich niet verspreiden door de ruimte. Heb je er geen bij de hand, nies dan in de plooi van je elleboog.
• Gebruik liever papieren zakdoekjes dan textiel en gooi ze meteen weg na het eerste gebruik.

Wanneer ben je besmettelijk?

Soms is het moeilijk te voorkomen dat je anderen besmet. Je bent namelijk al besmettelijk voordat je zelf weet dat je de griep te pakken hebt. Dit ben je namelijk al vanaf een dag voordat de eerste symptomen optreden. Daarna blijf je nog 5 tot 7 dagen besmettelijk. Als het even kan, kun je ervoor kiezen om zoveel mogelijk thuis blijven en de tijd nemen om rustig uit te zieken. Hoe lang dat nodig is, bespreken we hieronder in griep hoe lang uitzieken?

Griep hoe lang uitzieken?

Griep gaat vanzelf over. In principe heb je daarvoor geen speciale medische hulp nodig. Antibiotica helpen niet tegen griep, omdat deze aandoening veroorzaakt wordt door een virus, niet door een bacterie. De beste remedie tegen griep is dan ook gewoon uitzieken en je lichaam de kans geven om het werk te doen. Dit duurt meestal 3 tot 5 dagen, maar luister naar je lijf. Voel je je eerder beter, dan kun je voorzichtig weer wat meer gaan doen. Maar doe het rustig aan en ga je niet inspannen. Duurt het langer voordat je er weer bovenop bent, neem dan wat langer rust. Neem contact op met de huisarts als de ergste klachten na een week nog niet verminderd zijn.
Doe hetzelfde bij de volgende klachten:

• Als je het heel benauwd krijgt
• Als je veel slijm ophoest
• Als je weinig drinkt en/of plast
• Als je je erg versuft voelt.

Risicogroepen voor ernstig verloop griep

Voor bepaalde mensen is het ook verstandiger om niet te wachten totdat de griep vanzelf overgaat. Neem ook contact op met de huisarts:

• Als je boven de 60 jaar bent
• Als je hart- en vaatziekten hebt
• Als je diabetes hebt
• Als je een longziekte hebt
• Als je een nierziekte hebt
• Als je een verminderde weerstand hebt door bijvoorbeeld het hiv-virus of chemotherapie

Als je tot een van deze groepen mensen behoort, krijg je doorgaans ieder jaar een oproep van je huisarts om een griepprik te komen halen. Hieronder lees je er meer over.

De griepprik voor minder kans op griep

De griepprik verkleint je kans om bepaalde vormen van griep te krijgen. Meestal werkt de inenting tegen verschillende vormen van het A-type en B-type van het influenzavirus. Het griepvaccin wordt steeds aangepast, omdat het virus (vooral het A-type) steeds verandert, zoals je hierboven hebt kunnen lezen. Toch kun je wel griep krijgen als je de prik hebt gehad. De prik zorgt ervoor dat je ongeveer 40 procent minder kans hebt om besmet te raken. Gebeurt dit toch, dan zullen je klachten minder ernstig zijn en sneller overgaan. Daardoor heb je een kleinere kans op complicaties of verergering van aandoeningen die je misschien al hebt. Iedereen kan in principe een het griepvaccin toegediend krijgen, maar dit wordt alleen vergoed voor mensen die al een verzwakte weerstand hebben, zoals mensen die behoren tot de hierboven genoemde groepen. Ook mensen met een verstandelijke beperking die in een instelling wonen, of mensen die in een verpleeghuis wonen krijgen de prik.

Griepvaccin zelf betalen

Behoor je niet tot deze groepen en krijg je geen oproep van de huisarts om je te laten inenten met het griepvaccin? Wil je toch een kleinere kans hebben om de griep te krijgen? Dan kun je een recept vragen voor de griepprik en het vaccin afhalen bij de apotheek. Vervolgens maak je een afspraak bij de huisarts om het te laten toedienen. Voor zowel het vaccin als het prikken moet je betalen. Er zijn zorgverzekeraars die dit vergoeden. Controleer de voorwaarden van je zorgverzekering.

Griepverschijnselen of toch iets anders?

Jaarlijks krijgt ongeveer een op de tien volwassenen de griep. Er is dus een kans dat je het ook hebt als je te maken krijgt met griepverschijnselen. Misschien heb je last van rillingen, hoofdpijn en spierpijn en denk je dat je besmet bent geraakt. Of je hebt last van je keel en een vervelend hoestje. Maar dat hoeft niet te betekenen dat je daadwerkelijk griep hebt. Veel mensen zeggen dat ze een griepje te pakken hebben, terwijl hun klachten eigenlijk veroorzaakt worden door een andere oorzaak dan het influenzavirus. Daarom bespreken we hieronder enkele griepverschijnselen die ook bij andere aandoeningen voorkomen. Ook leer je meer over welke klachten horen bij verkouden zijn en andere infecties met symptomen die lijken op griepverschijnselen. Zo kom je er sneller achter wat eraan scheelt als je je ziek voelt en kun je de juiste stappen zetten om snel te herstellen.

Hoesten

Hoesten is een natuurlijke reactie van je lichaam op bepaalde deeltjes in je luchtwegen, zoals rook, dampen, pollen, stof of een virus of bacterie. Bij zulke prikkels maakt het slijmvlies in je luchtwegen extra slijm aan, wat de oorzaak is van je hoest. Het is een manier om je luchtwegen schoon te maken en dus prima om te doen als je de behoefte voelt. Het opgehoeste slijm kun je gewoon doorslikken. Hoesten is een van de klachten die komen kijken bij griep, maar het is ook een symptoom van andere aandoeningen. Zo kan het bijvoorbeeld ook betekenen dat je gewoon verkouden bent, of het gevolg zijn van een allergie, zoals hooikoorts. Heb je influenza of ben je verkouden, dan houdt het twee tot drie weken aan en gaat het daarna vanzelf over. Blijf je er langer dan drie weken last van houden, ben je benauwd of heb je een piepende ademhaling, hoest je veel slijm of zelfs bloed op? Neem dan contact op met je huisarts.

Kriebelhoest

Kriebelhoest wordt ook wel droge hoest genoemd en kan behoorlijk vervelend en hardnekkig zijn. Hierbij hoest je geen slijm op en voel je heel vaak een hoestprikkel in je keel. Door het vele kuchen krijg je een schrale keel, waardoor je nog meer prikkels voelt. Het kan ook de oorzaak zijn van een beginnende keelpijn. Voor een kriebelhoest is niet vaak een oorzaak aan te wijzen. Daardoor is het moeilijk te voorkomen. Er zijn wel enkele dingen die je kunt doen om de klachten van kriebelhoest te verlichten:

• drink iets warms, eventueel met wat honing erin
• neem een lepeltje honing of zuig op een dropje
• probeer zo weinig mogelijk je keel te schrapen, want dit maakt je klachten erger

Keelpijn

Keelpijn kan het gevolg zijn van een hardnekkige hoest en komt vaker voor wanneer je verkouden bent dan wanneer je grieperig bent. Ook een keelinfectie of amandelontsteking gaat gepaard met een zere keel. Lees hieronder meer over deze aandoeningen en wat je hieraan kunt doen.

Verkoudheid

Veel mensen denken dat ze griep hebben als ze eigenlijk verkouden zijn. Dat is niet zo gek, want er zijn veel overeenkomsten tussen verkouden zijn en griep hebben. Toch zijn er ook duidelijke verschillen. Zoals je hebt gelezen, wordt influenza veroorzaakt door een vorm van het influenzavirus. Ook als je verkouden bent is er sprake van een virale infectie, maar door een ander virus. Sterker nog: er zijn wel tweehonderd verschillende virussen die zorgen voor verkoudheidsklachten. Meestal behoren deze tot de rinovirussen of coronavirussen. Doordat er zoveel verschillende verkoudheidsvirussen zijn, kun je makkelijk vele keren na elkaar verkouden worden. Bij de meeste volwassenen gebeurt dat zo’n 2 tot 5 keer per jaar. Verkoudheidsvirussen zijn heel besmettelijk en verspreiden zich op dezelfde manier als influenza: in kleine druppeltjes speeksel, snot of slijm. Het virus treft je bovenste luchtwegen en infecteert de slijmvliezen in je neus, bijholten en keel. Dat zorgt voor de typische verkoudheidssymptomen.

Symptomen verkoudheid

Verkoudheidsvirussen zorgen ervoor dat de slijmvliezen van je bovenste luchtwegen ontstoken raken en extra slijm aanmaken. Hiertoe behoren je neus en bijholten, je keel en je stembanden. Slijm kan zich ook ophopen in de buis van Eustachius, die van je neus naar je oren loopt. Daarom kun je ook oorpijn of gehoorproblemen krijgen. De ontstekingen leiden tot onder andere de volgende symptomen:

• loopneus of verstopte neus
• nies- en hoestprikkels in neus en keel
• beginnende keelpijn
• heesheid
• eventueel oorpijn of problemen met je gehoor (verminderd gehoor of oorsuizen)

Meestal dienen deze klachten zich geleidelijk aan en nemen ze steeds meer toe. Van een verhoogde lichaamstemperatuur is niet of nauwelijks sprake. Dit zijn dus duidelijke verschillen met influenza. Verkouden zijn is heel vervelend, maar gelukkig gaat het in principe vanzelf over. Het kan wel enkele weken duren voordat de laatste symptomen verdwenen zijn. Hieronder vind je wat handige tips om je klachten beter te doorstaan.

Verkoudheid tips

Voorkomen dat je verkouden wordt is heel moeilijk. Er zijn immers zoveel verschillende verkoudheidsvirussen die heel besmettelijk zijn. Geen wonder dat de meesten van ons verschillende keren per jaar verkouden worden. Antibiotica of andere medicijnen kunnen je klachten niet sneller laten overgaan. Maar met de volgende verkoudheid tips kun je ze wel verlichten:

• verminder hoestbuien, heesheid en een pijnlijke keel door prikkels zoals rook en dampen zoveel mogelijk te vermijden. Verkoudheidsklachten houden meestal langer aan bij rokers.
• een verstopte neus verhelp je enigszins door een zoutoplossing in je neus te druppelen of te spuiten. Je kunt deze zonder recept kopen bij de apotheek of drogist, maar ook zelf maken. Een zelfgemaakte zoutoplossing bestaat uit een afgestreken theelepel zout, opgelost in een limonadeglas met lauw water. Het zout maakt het slijm dunner, waardoor het makkelijker loskomt.
• een neusspray met xylometazoline helpt je gezwollen slijmvliezen wat krimpen en zorgt daardoor ook dat verstoppingen makkelijker oplossen. Je kunt deze ook zonder recept kopen bij de drogist of apotheek. Lees wel goed de bijsluiter en gebruik zulke spray nooit langer dan een week achter elkaar (3 keer per dag). Anders kunnen je slijmvliezen beschadigd raken.

Stomen en snuiten: do’s en don’ts

Bij een verstopte neus zijn stomen en snuiten goede remedies. Het is echter wel belangrijk om dit op de juiste manier te doen. Lees daarom de onderstaande do’s en don’ts.

• stomen kan je verkoudheidsklachten verminderen. Doe dit in de douche door de ruimte te laten vullen met de stoom van heet water en dit in te ademen, of maak een kom met heet water. Dit mag niet heter dan 60 graden zijn. Doe eventueel een handdoek over je hoofd en ga erboven hangen. Adem de stoom in totdat deze is afgenomen. Voeg geen pepermunt, eucalyptus of iets vergelijkbaars toe, want dit kan je slijmvliezen irriteren. Voor (jonge) kinderen is stomen met een kom water niet aan te raden, vanwege het risico op verbranding.
• overtollig slijm uit je neus kun je wegkrijgen door je neus op te halen en het slijm door te slikken. Het verlaat je lichaam dan via je ontlasting. Je kunt je neus ook snuiten, maar doe het voorzichtig en met een neusgat tegelijk, terwijl je het andere dichthoudt. Hard snuiten kan het slijm naar je bijholten sturen en voor meer problemen zorgen.
• warme dranken zijn prettig als je veel moet kuchen of hees bent.
• koude dranken of ijsjes zijn fijn bij een pijnlijke keel of keelpijn bij slikken.

Keelontsteking

Keelontsteking wordt meestal veroorzaakt door een verkoudheidsvirus. Zo nu en dan is een bacterie er de oorzaak van. Er zijn verschillende soorten ontstekingen bekend in het keelgebied, zoals in je keelholte en strottenhoofd, keelwand en verhemelte, stembanden of keelamandelen. Deze kunnen ook samen voorkomen. Deze leiden allemaal tot een pijnlijke keel en diverse andere klachten. Hieronder lees je er meer over.

Keelontsteking symptomen

Keelontsteking symptomen zijn meestal behoorlijk duidelijk en makkelijk te herkennen. Je kunt namelijk behoorlijk veel last hebben van een ontsteking in je keel. Beginnende keelpijn is niet alleen voelbaar, maar vaak ook zichtbaar. Herken jij de volgende keelontsteking symptomen?

• keelpijn bij slikken, praten of kuchen
• problemen met slikken, een rauwe keel
• een keelholte die (vuur)rood is, eventueel met witte of groene stippen achterin
• zwelling van je keelholte
• opgezwollen lymfeklieren in je nek
• een hese stem
• eventueel een verhoogde lichaamstemperatuur en rillingen
• eventueel hoofdpijn, misselijkheid of braken

Deze klachten gaan meestal binnen een tot twee weken vanzelf over. Hieronder lees je meer over wat je zelf kunt doen om je klachten te verlichten.

Wat te doen tegen keelpijn?

Een pijnlijke en rauwe keel is behoorlijk vervelend. Het kan je namelijk belemmeren in veel van je dagelijkse activiteiten, zoals praten, eten en drinken. Keelpijn bij slikken maakt van iedere maaltijd een opgave. Je niet verstaanbaar kunnen maken zorgt voor problemen op je werk, op school of in je gezin. Je kunt er behoorlijk wanhopig van worden. Maar wat te doen tegen keelpijn? Hieronder vind je enkele goede tips.

Symptomen keelontsteking bestrijden

Keelontsteking symptomen kun je op veel manieren bestrijden, of in ieder geval verlichten. Hiervoor heb je meestal geen medische hulp nodig.

• Heb je een verhoogde lichaamstemperatuur en voel je je erg ziek? Neem dan vooral rust. Zo kan je lichaam beter herstellen.
• Veel drinken is prettig bij een pijnlijke keel. Koude dranken of ijsjes werken licht verdovend.
• Heb je veel pijn bij het slikken? Dan kun je ook kiezen voor meer vloeibare maaltijden, zoals soep of shakes.
• Ergens op zuigen verzacht ook de pijn in je keel. Dit kan een gewoon dropje of zuurtje zijn, of een lepeltje honing. Speciale keeltabletten helpen ook, maar er is geen bewijs dat ze meer effect hebben.
• Vermijd het liefst keeltabletten met ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs) zoals flurbiprofen. Controleer de ingrediëntenlijst op de aanwezigheid van zulke NSAIDs. Deze kunnen vervelende bijwerkingen hebben en moet je zeker niet als snoepjes innemen. Artsen raden het gebruik ervan af.
• Neem bij veel pijn liever paracetamol en volg de instructies in de bijsluiter op.
• Probeer onnodig praten te vermijden, zeker als je hees bent. Moet je toch echt iets zeggen, dan is het beter om zo normaal mogelijk te praten in plaats van te fluisteren. Dit is namelijk niet goed voor je stem.

De dokter bellen of niet?

Meestal gaat een ontsteking van je keelholte vanzelf over. Antibiotica hebben geen of weinig effect. Ze werken niet bij virale infecties en verkorten de duur van je klachten maar met een halve dag bij een bacteriële infectie. Omdat ze bijwerkingen kunnen hebben, wegen de voordelen niet op tegen de nadelen. Rust nemen en goed voor jezelf zorgen zijn de beste remedies. Herken je echter de volgende symptomen keelontsteking, neem dan contact op met je huisarts:

• benauwdheid
• een piepende ademhaling
• helemaal niet meer kunnen slikken
• je mond niet meer kunnen openen
• kwijlen
• pijn hebben aan een zijkant van je hoofd, zoals pijn in je oor
• steeds zieker worden

Bel ook de dokter als de pijn langer dan 10 dagen aanhoudt, of als je langer dan 3 dagen koortsig blijft. Heb je een ernstige ontsteking aan je amandelen, dan kun je bijvoorbeeld wel medische hulp nodig hebben. Hieronder lees je er meer over.

Ontstoken amandelen

Je keelamandelen zijn twee knobbels achter in je keel. Ze maken onderdeel uit van het zogenaamde lymfekliersysteem, dat infecties moet bestrijden. Als keelamandelen ontstoken raken, zwellen ze op. Keelpijn bij slikken, een verhoogde lichaamstemperatuur en een ziek gevoel kunnen symptomen zijn van een ontsteking aan je keelamandelen (tonsilitis). Meestal gaan deze klachten na een paar dagen weer over. Het is wel mogelijk dat ze meerdere keren per jaar terugkomen. Sommige mensen hebben last van min of meer chronisch ontstoken amandelen. Dit gaat gepaard met klachten zoals lusteloosheid en vermoeidheid, snurken en een slechte adem.

Complicaties bij ontstoken amandelen

Een ontsteking van je amandelen kan ook leiden tot complicaties. Als het omliggende weefsel ook ontstoken raakt, kan zich op deze plek etter ophopen, dat een abces gaat vormen. In zo’n geval ontstaat er heel veel slijm, kun je nauwelijks meer slikken en je mond bijna niet meer openen. Ook heb je dan vaak last van opgezwollen lymfeklieren in je hals en een sterk verhoogde lichaamstemperatuur. In zo’n geval heb je medische hulp nodig. Het abces moet worden geopend en leeggezogen. Heb je vaak last van (ernstige) ontstekingen aan je amandelen? Dan kunnen ze worden verwijderd om herhaling te voorkomen.

Keelamandelen laten verwijderen

Jonge kinderen krijgen regelmatig last van ontstoken amandelen. De amandelen verwijderen is dan vaak een goede oplossing. Doordat de amandelen zich nog niet sterk gehecht hebben aan het omliggende weefsel, is dit bij kinderen onder de 6 jaar vaak een relatief eenvoudige ingreep. Bij oudere kinderen en volwassenen wordt hier minder vaak voor gekozen, omdat de amandelen dan moeilijker te verwijderen zijn. Dit moet meestal onder narcose gebeuren en brengt de nodige risico’s met zich mee, zoals nabloedingen. De amandelen worden tijdens deze ingreep geleidelijk aan losgepeld van het omliggende weefsel. Na de operatie duurt het nog enige tijd voor je weer helemaal bent hersteld. Je moet zeker een tot twee weken rust nemen. Daarom worden de amandelen bij volwassenen alleen verwijderd als ze ernstige of aanhoudende klachten hebben.

Griep of niet? Nu weet je beter

Ieder jaar gaan er veel verschillende virussen rond. Besmetting hiermee is moeilijk te voorkomen, tenzij je bereid bent om alle contact met andere levende wezens uit de weg te gaan. Er is dus een grote kans dat je binnenkort weer begint te snotteren of kuchen. Na het lezen van dit artikel zul je niet meteen bang zijn dat je griep hebt opgelopen. Je weet immers dat de kans veel groter is dat je gewoon verkouden bent. Of je nu getroffen bent door het influenzavirus of een van de verkoudheidsvirussen, voortaan weet je beter wat je kunt doen om zo snel mogelijk te herstellen.